20 maart 2013: Het landelijke geluid van verstedelijking
Perzikboomgaard met flats op de achtergrond.
In Beijing zit een belofte van lente in de lucht. Het waait zacht en de uitgedroogde blaadjes van de manshoge bamboe die overal op de compound geplant is, ritselen in de wind. Moeders en grootouders staan tussen de flats bij elkaar in groepjes te kletsen, genietend van de zachte stralen van het zonnetje, terwijl hun peuters nog dik ingepakt in felgroene, gele of rode gewatteerde jassen heen en weer rennen.
Zagen
Buiten de compound worden bomen omgezaagd. Ik ken het geluid van een kettingzaag eigenlijk vooral van vakanties op het platteland van Noord-Frankrijk en associeer het met het bijsnoeien van de bomen aan het begin van de lente, het afzagen van gevaarlijke takken en omzagen van bomen die de zon van het gazon weghouden.
Er hoort een gevoel bij van een warm zonnetje, de eerste bloesems die beginnen te bloeien, het zoemen van bijen, kortom, het gevoel dat hoort bij de lente en het besef dat in de natuur alles weer tot leven komt.
Terwijl ik ernaar luister, dringt het tot me door dat het geluid van het zagen weliswaar positieve gevoelens bij me oproept, maar dat het hier waar ik nu woon een voorbode is van iets heel wat minder positiefs.
Platteland in de stad
Tongzhou ligt ver van het centrum, bijna twintig kilometer. Ondanks de lange reistijd naar de stad woont vooral de nieuwe middenklasse van Beijing er graag. De flats zijn nieuw en betaalbaar, en de compounds zijn mooi en parkachtig aangelegd.
Nog niet zo lang geleden was dit deel van Tongzhou platteland, met boerendorpen te midden van akkers en hier en daar een fabriek. Vier jaar geleden was dat rurale Tongzhou nog duidelijk zichtbaar.
Vanaf de compound liep je over een hobbelig boerenpad zo het platteland op, met hoge bomen en aarden grafheuvels aan weerszijden van het weggetje. Helemaal aan het einde van de weg lag een dorp en wat akkers waar graan en sojabonen werden verbouwd. Verder waren er verschillende perzikboomgaarden, die in de lente schitterden met hun bloesempracht en in de zomer vol hingen met perziken.
Het was een stukje platteland dat op de kaart gezien niet groter was dan een postzegel, een klein walhalla te midden van hoge flats, metrolijnen en snelwegen.
Het hobbelige landweggetje dat leidde naar het dorp.
Voorbodes
Natuurlijk wisten we heel goed dat vroeg of laat dit stukje platteland eraan zou gaan in de niets ontziende verstedelijking die geheel China in zijn greep heeft. De afgelopen maanden waren er genoeg voorbodes die erop wezen dat het niet lang meer zou duren.
Het dorp aan het einde van het landweggetje was een tijd geleden al verlaten en afgebroken. De perzikboomgaarden werden sinds vorig jaar niet meer onderhouden. Er kwam een grote markt vlak achter onze flat, die verhuisd was naar hier omdat de plek waar de markt oorspronkelijk werd gehouden ook al wordt volgebouwd. En op een dag stonden er een paar grote, zwarte auto's bij de perzikboomgaarden en mannen-in-pakken met bouwtekeningen in hun handen.
Onvervalste groene natuur, midden in de stad. Helaas nu dus verdwenen...
Nieuw inzicht
En nu worden dan dus de bomen in de perzikboomgaarden omgezaagd. Op de kale vlakte die ontstaan is, loopt een groepje schapen en er staan wat auto's en een graafmachine. Onafgebroken klinkt het geluid van de motorzagen. Blauwe trucks met laadbakken vol takken en stammen rijden af en aan.
Mistroostig kijk ik uit het raam. Het enige groene uitzicht in de jungle van flats die ons omringt is ons ontnomen en het zal vast niet lang duren voor ook daar gebouwd gaat worden. Ik wil het niet, maar er is niets wat ik er tegen kan doen.
Starend naar de destructie van dit stukje platteland realiseer ik me plotseling dat de allereerste fase van verstedelijking vreemd genoeg heel landelijk klinkt.
Bovenstaand artikel is geschreven door Inge Jansen, Chinadeskundige en schrijfster van onder andere de Dominicus-gidsen China, Shanghai en Beijing . Op haar blog schrijft ze over China.
Via haar bedrijf Mingbai (wat 'begrijpen' in het Chinees betekent) geeft zij informatie over China. Haar expertise bevindt zich op het snijvlak van Chinese cultuur & samenleving, geschiedenis en toerisme.
Zij schrijft voor verschillende media, geeft lezingen en rondleidingen en verzorgt cursussen en workshops.